Bahasa Hmong Daw
Bahasa Hmong Daw atawa Hmongb Dleub rik Hmoob Dawb joda da salah osay basa say digunako Jolma Hmong Daw di nagara Cina, Vietnam, Laos rik Thailand. Bahasa sija tikuruk dilom Rumpun Bahasa Hmong-Mien.
Bahasa Hmong Daw | |
---|---|
Hmongb Dleub | |
Dipakay bak | Jolma Hmong Daw |
Jumlah Panutur | 5 ribu jiwa |
Wilayah | Cina Hulu Laos Vietnam Thailand |
Kaluwarga Basa | Hmong-Mien • Hmongik • Hmongik Topi • Hmong • Bahasa Hmong Daw |
Huruf | Alfabet Latin Pahawh Hmong |
Status | |
Resmi di | N/A |
Diatur bak | N/A |
Status Basa | Tiancam punah, lah sabagian balak panutur aslina kok ngalih makai basa barih |
Kode Basa | |
ISO 639-3 | mww |
Huruf
dandaniPahawh Hmong
dandaniVokal
dandani𖬀𖬶 | 𖬀 | 𖬀𖬰 | 𖬀𖬲 | 𖬁 | 𖬁𖬰 | 𖬁𖬲 |
---|---|---|---|---|---|---|
Keeb | Keem | Keej | Keev | Kee | Kees | Keeg |
[ẽ˥ / eŋ˥] | [ẽˀ˩ / eŋˀ˩] | [ẽ˦˥ / eŋ˦˥] | [ẽ˥˧ / eŋ˥˧] | [ẽ˦ / eŋ˦] | [ẽ˦ / eŋ˨] | [ẽ˧˦˥ / eŋ˧˦˥] |
𖬂𖬲 | 𖬂 | 𖬂𖬰 | 𖬂𖬶 | 𖬃 | 𖬃𖬰 | 𖬃𖬲 |
Kib | Kim | Kij | Kiv | Ki | Kis | Kig |
[i˥] | [iˀ˩] | [i˦˥] | [i˥˧] | [i˦] | [i˨] | [i˧˦˥] |
𖬄𖬰 | 𖬄 | 𖬄𖬶 | 𖬄𖬲 | 𖬅 | 𖬅𖬰 | 𖬅𖬲 |
Kaub | Kaum | Kauj | Kauv | Kau | Kaus | Kaug |
[au̯˥] | [au̯ˀ˩] | [au̯˦˥] | [au̯˥˧] | [au̯˦] | [au̯˨] | [au̯˧˦˥] |
𖬆𖬰 | 𖬆 | 𖬆𖬶 | 𖬆𖬲 | 𖬇 | 𖬇𖬰 | 𖬇𖬲 |
Kub | Kum | Kuj | Kuv | Ku | Kus | Kug |
[u˥] | [uˀ˩] | [u˦˥] | [u˥˧] | [u˦] | [u˨] | [u˧˦˥] |
𖬈𖬰 | 𖬈 | 𖬈𖬲 | 𖬉 | 𖬉𖬰 | 𖬉𖬲 | 𖬉𖬶 |
Keb | Kem | Kej | Kev | Ke | Kes | Keg |
[e˥] | [eˀ˩] | [e˦˥] | [e˥˧] | [e˦] | [e˨] | [e˧˦˥] |
𖬊𖬰 | 𖬊 | 𖬊𖬶 | 𖬊𖬲 | 𖬋 | 𖬋𖬰 | 𖬋𖬲 |
Kaib | Kaim | Kaij | Kaiv | Kai | Kais | Kaig |
[ai̪˥] | [ai̪ˀ˩] | [ai̪˦˥] | [ai̪˥˧] | [ai̪˦] | [ai̪˨] | [ai̪˧˦˥] |
𖬌 | 𖬌𖬰 | 𖬌𖬲 | 𖬍𖬰 | 𖬍 | 𖬍𖬲 | 𖬍𖬶 |
Koob | Koom | Kooj | Koov | Koo | Koos | Koog |
[ɔ̃˥ / ɔŋ˥] | [ɔ̃ˀ˩ / ɔŋˀ˩] | [ɔ̃˦˥ / ɔŋ˦˥] | [ɔ̃˥˧ / ɔŋ˥˧] | [ɔ̃˦ / ɔŋ˦] | [ɔ̃˨ / ɔŋ˨] | [ɔ̃˧˦˥ / ɔŋ˧˦˥] |
𖬎 | 𖬎𖬰 | 𖬎𖬲 | 𖬎𖬶 | 𖬏 | 𖬏𖬰 | 𖬏𖬲 |
Kawb | Kawm | Kawj | Kawv | Kaw | Kaws | Kawg |
[aɨ̪˥] | [aɨ̪ˀ˩] | [aɨ̪˦˥] | [aɨ̪˥˧] | [aɨ̪˦] | [aɨ̪˨] | [aɨ̪˧˦˥] |
𖬐𖬶 | 𖬐 | 𖬐𖬰 | 𖬐𖬲 | 𖬑𖬰 | 𖬑𖬲 | 𖬑𖬶 |
Kuab | Kuam | Kuaj | Kuav | Kua | Kuas | Kuag |
[u̯ə˥] | [u̯əˀ˩] | [u̯ə˦˥] | [u̯ə˥˧] | [u̯ə˦] | [u̯ə˨] | [u̯ə˧˦˥] |
𖬒𖬰 | 𖬒 | 𖬒𖬲 | 𖬒𖬶 | 𖬓𖬰 | 𖬓𖬲 | 𖬓 |
Kob | Kom | Koj | Kov | Ko | Kos | Kog |
[ɔ˥] | [ɔˀ˩] | [ɔ˦˥] | [ɔ˥˧] | [ɔ˦] | [ɔ˨] | [ɔ˧˦˥] |
𖬔 | 𖬔𖬰 | 𖬔𖬶 | 𖬔𖬲 | 𖬕 | 𖬕𖬰 | 𖬕𖬲 |
Kiab | Kiam | Kiaj | Kiav | Kia | Kias | Kiag |
[i̯ə˥] | [i̯əˀ˩] | [i̯ə˦˥] | [i̯ə˥˧] | [i̯ə˦] | [i̯ə˨] | [i̯ə˧˦˥] |
𖬖𖬲 | 𖬖 | 𖬖𖬰 | 𖬗 | 𖬗𖬰 | 𖬗𖬲 | 𖬗𖬶 |
Kab | Kam | Kaj | Kav | Ka | Kas | Kag |
[a˥] | [aˀ˩] | [a˦˥] | [a˥˧] | [a˦] | [a˨] | [a˧˦˥] |
𖬚𖬲
|
𖬚
|
𖬚𖬰
|
𖬛
|
𖬛𖬰
|
𖬛𖬲
|
𖬛𖬶
|
Kaab | Kaam | Kaaj | Kaav | Kaa | Kaas | Kaag |
[aː˥] | [aːˀ˩] | [aː˦˥] | [aː˥˧] | [aː˦] | [aː˨] | [aː˧˦˥] |
𖬘𖬰 | 𖬘 | 𖬘𖬲 | 𖬙 | 𖬙𖬰 | 𖬙𖬲 | 𖬙𖬶 |
Kwb | Kwm | Kwj | Kwv | Kw | Kws | Kwg |
[ɨ˥] | [ɨˀ˩] | [ɨ˦˥] | [ɨ˥˧] | [ɨ˦] | [ɨ˨] | [ɨ˧˦˥] |
Sistim vokal Hmong Daw rik Mong Njua tijajakko dilom bagan sa. Fonom khusus untuk satiyap dialik tiunjuk kode warna masing-masing:
Mukak | Tongah | Buri | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
oral | nasal | oral | nasal | oral | nasal | |
Tikobok | i
⟨i⟩ |
ɨ
⟨w⟩ |
u
⟨u⟩ |
|||
Tongah | e
⟨e⟩ |
ẽ~eŋ
⟨ee⟩ |
||||
Tibukak | a
⟨a⟩ |
ã~aŋ
⟨aa⟩ |
ɒ
⟨o⟩ |
ɒ̃~ɒŋ
⟨oo⟩ |
Ngobok | Nongah | |
---|---|---|
Komponen tikobok mukak | ai
⟨ai⟩ |
iə
⟨ia⟩ |
Komponen tikobok tongah | aɨ
⟨aw⟩ |
|
Komponen tikobok buri | au
⟨au⟩ |
uə
⟨ua⟩ |
Konsonan
dandani𖬜 | 𖬜𖬰 | 𖬜𖬵 | 𖬝 | 𖬝𖬰 | 𖬝𖬵 |
---|---|---|---|---|---|
Vau | Nrau | Fau | Ntsau | Tsau | Phau |
[v-] | [ɳʈ-] | [f-] | [ntʃ-] | [tʃ-] | [pʰ-] |
𖬢 | 𖬢𖬰 | 𖬢𖬵 | 𖬞 | 𖬞𖬰 | 𖬞𖬵 |
Nkau | Ntxau | Rhau | Lau | Dau | Dhau |
[ŋk-] | [ⁿdz-] | [tʰ-] | [l-] | [ʔd-] | [ʔdʰ-] |
𖬡 | 𖬡𖬰 | 𖬡𖬵 | 𖬩 | 𖬩𖬰 | 𖬩𖬵 |
Rau | Nphau | Nplhau | Hnau | Khau | Ntau |
[t-] | [mpʰ-] | [mpʰl-] | [ʰn̥-] | [kʰ-] | [nt-] |
𖬬 | 𖬬𖬰 | 𖬬𖬵 | 𖬠 | 𖬠𖬰 | 𖬠𖬵 |
Nau | Nqau | Nqhau | Mlau | Hmlau | Gau |
[n-] | [nq-] | [nqʰ-] | [ml-] | [ʰml-] | [ŋ-] |
𖬮 | 𖬮𖬰 | 𖬮𖬵 | 𖬯 | 𖬯𖬰 | 𖬯𖬵 |
Xau | Au | Nyau | Cau | Ntshau | Txau |
[s-] | [au] | [ɲ-] | [c-] | [ntʃʰ-] | [ts-] |
𖬥 | 𖬥𖬰 | 𖬥𖬵 | 𖬤 | 𖬤𖬰 | 𖬤𖬵 |
Hlau | Zau | Ntxhau | Yau | Ncau | Sau |
[ʰl-] | [ʒ-] | [ⁿtsʰ-] | [j-] | [ɲc-] | [ʃ-] |
𖬦 | 𖬦𖬰 | 𖬦𖬵 | 𖬟 | 𖬟𖬰 | 𖬟𖬵 |
Mau | Txhau | Qau | Hau | Thau | Plau |
[m-] | [tsʰ-] | [q-] | [h-] | [tʰ-] | [pl-] |
𖬪 | 𖬪𖬰 | 𖬪𖬵 | 𖬫 | 𖬫𖬰 | 𖬫𖬵 |
Plhau | Tshau | Pau | Nthau | Nplau | Nkhau |
[pʰl-] | [tʃʰ-] | [p-] | [ⁿtʰ-] | [ᵐbˡ-] | [ᵑkʰ-] |
𖬧 | 𖬧𖬰 | 𖬧𖬵 | 𖬨 | 𖬨𖬰 | 𖬨𖬵 |
Chau | Xyau | Tau | Nchau | Nrhau | Npau |
[cʰ-] | [ç-] | [t-] | [ɲcʰ-] | [ɳtʰ-] | [ᵐb-] |
𖬣 | 𖬣𖬰 | 𖬣𖬵 | 𖬭 | 𖬭𖬰 | 𖬭𖬵 |
Qhau | Hnyau | Hmau | Dlau | Ndlau | Ndlhau |
[qʰ-] | [ʰɲ-] | [ʰm-] | [dˡ-] | [ntˡ-] | [ndʰl-] |
Cuntuh Tulisan
dandaniHortina (Kumoring) |
Hmong Daw (Pahawh) |
Hmong Daw (Latin) |
IPA | |
---|---|---|---|---|
1 (𖭑) | osay | 𖬂𖬲𖬮𖬰 | ib | [ʔi˥] |
2 (𖭒) | ruwa | 𖬒𖬰𖬮𖬰 | ob | [ʔɒ˥] |
3 (𖭓) | tolu | 𖬈𖬰𖬪𖬵 | peb | [pe˥] |
4 (𖭔) | opak | 𖬄𖬰𖬟𖬵 | plaub | [pˡau̯˥] |
5 (𖭕) | lima | 𖬂𖬲𖬝𖬰 | tsib | [t͡ʂi˥] |
6 (𖭖) | onom | 𖬡 | rau | [ʈau̯˧] |
7 (𖭗) | pitu | 𖬗𖬰𖬧𖬰 | xya | [ça˧] |
8 (𖭘) | walu | 𖬂𖬤 | yim | [ʝi˩̰ˀ] |
9 (𖭙) | suwai | 𖬐𖬰𖬯 | cuaj | [cu̯ə˥˧] |
10 (𖭑𖭐) | puluh | 𖬄 | kaum | [kau̯˩̰ˀ] |