Bahasa Gujarat
| Bahasa Gujarat | |
|---|---|
| ગુજરાતી Gujarātī | |
| Dipakay bak | Jolma Gujarat |
| Jumlah Panutur | 62 juta |
| Wilayah | India |
| Kaluwarga Basa | Indo-Eropa • Indo-Iran • Indo-Arya • Bahasa Gujarat |
| Huruf | Aksara Gujarat |
| Status | |
| Resmi di | 23px|border India |
| Diatur bak | Gujarat Sahitya Akademi, Pamarintah Gujarat |
| Status Basa | Lokok tipakay |
| Kode Basa | |
| ISO 639-1 | gu |
| ISO 639-2 | guj |
| ISO 639-3 | guj |
Basa Gujarat atawa ગુજરાતી (Gujarati) joda da basa Indo-Arya say dituturko Jolma Gujarat di India say kurang lobih 62 juta jiwa panutur.[1][2]
Huruf
dandaniVokal
dandani| Posay | Diyakritik | Diyakritik rik ભ | Rom. | IPA | Golar diyakritik |
|---|---|---|---|---|---|
| અ | ભ | a | ə | ||
| આ | ા | ભા | ā | ɑ̈ | kāno |
| ઇ | િ | ભિ | i | i | hrasva-ajju |
| ઈ | ી | ભી | ī | dīrgha-ajju | |
| ઉ | ુ | ભુ | u | u | hrasva-varaṛũ |
| ઊ | ૂ | ભૂ | ū | dīrgha-varaṛũ | |
| એ | ે | ભે | e | e, ɛ | ek mātra |
| ઐ | ૈ | ભૈ | ai | əj | be mātra |
| ઓ | ો | ભો | o | o, ɔ | kāno ek mātra |
| ઔ | ૌ | ભૌ | au | əʋ | kāno be mātra |
| અં | ં | ભં | ṁ | ä | anusvār |
| અ: | ઃ | ભઃ | ḥ | ɨ | visarga |
| ઋ | ૃ | ભૃ | r̥ | ɾu | |
| ઍ | ૅ | ભૅ | â | æ | |
| ઑ | ૉ | ભૉ | ô | ɔ |
Konsonan
dandani| Plosif | Nasal | Sonoran | Sibilan | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Mak Busuwara | Busuwara | ||||||||||||||||||||
| Mak Ngahisok | Ngahisok | Mak Ngahisok | Ngahisok | ||||||||||||||||||
| Velar | ક | ka | kə | ખ | kha | kʰə | ગ | ga | ɡə | ઘ | gha | ɡʱə | ઙ | ṅa | ŋə | ||||||
| Palatal | ચ | ca | tʃə | છ | cha | tʃʰə | જ | ja | dʒə | ઝ | jha | dʒʱə | ઞ | ña | ɲə | ય | ya | jə | શ | śa | ʃə |
| Retrofleks | ટ | ṭa | ʈə | ઠ | ṭha | ʈʰə | ડ | ḍa | ɖə | ઢ | ḍha | ɖʱə | ણ | ṇa | ɳə | ર | ra | ɾə | ષ | ṣa | ʂə |
| Dental | ત | ta | t̪ə | થ | tha | t̪ʰə | દ | da | d̪ə | ધ | dha | d̪ʱə | ન | na | nə | લ | la | lə | સ | sa | sə |
| Labial | પ | pa | pə | ફ | pha | pʰə | બ | ba | bə | ભ | bha | bʱə | મ | ma | mə | વ | va | ʋə | |||
| Guttural | હ | ha | ɦə |
|---|---|---|---|
| Retrofleks | ળ | ḷa | ɭə |
| ક્ષ | kṣa | kʂə | |
| જ્ઞ | jña | ɡnə |
| Diyakritik | Golar | Fungsi |
|---|---|---|
| ં | anusvāra | Nyajakko vokal nasal atawa nasal mandok homorganik rik andokan tutul. |
| ઃ | visarga | Mak bubunyi, toda basa Sanskerta say awalna tijajakko [h]. Tiromanisasiko jadi ḥ. |
| ્ | virāma | Ngalobonko vokal usungan a. |
Angka
dandani| Angka Arab |
Angka Gujarat |
Golar |
|---|---|---|
| 0 | ૦ | mīṇḍu atawa shunya |
| 1 | ૧ | ekado atawa ek |
| 2 | ૨ | bagado atawa bay |
| 3 | ૩ | tragado atawa tran |
| 4 | ૪ | chogado atawa chaar |
| 5 | ૫ | pāchado atawa paanch |
| 6 | ૬ | chagado atawa chah |
| 7 | ૭ | sātado atawa sāt |
| 8 | ૮ | āṭhado atawa āanth |
| 9 | ૯ | navado atawa nav |
Cuntuh Tulisan
dandani[[Berkas:Gandhi's_hut-karadi.jpg|350px|thumb|Cuntuh tulisan sai makai Aksara Gujarat tentang punduk Gandhi]]
ગાંધીજીની ઝૂંપડી-કરાડી
જગ પ્રસિદ્ધ દાંડી કૂચ પછી ગાંધીજીએ અહીં આંબાના વૃક્ષ નીચે ખજૂરી નાં છટિયાંની એક ઝૂંપડીમાં તા.૧૪-૪-૧૯૩૦ થી તા.૪-૫-૧૯૩૦ સુધી નિવાસ કર્યો હતો. દાંડીમાં છઠ્ઠી એપ્રિલે શરૂ કરેલી નિમક કાનૂન (મીઠાના સત્યાગ્રહ) ભંગની લડતને તેમણે અહીંથી વેગ આપી દેશ વ્યાપી બનાવી હતી. અહીંથી જ તેમણે ધરાસણાના મીઠાના અગરો તરફ કૂચ કરવાનો પોતાનો સંકલ્પ બ્રિટિશ વાઈસરૉયને પત્ર લખીને જણાવ્યો હતો.
તા.૪ થી મે ૧૯૩૦ની રાતના બાર વાગ્યા પછી આ સ્થળેથી બ્રિટિશ સરકારે તેમની ધરપકડ કરી હતી.
गांधीजीनी झूंपडी-कराडी
जग प्रसिद्ध दांडी कूच पछी गांधीजीए अहीं आंबाना वृक्ष नीचे खजूरीनां छटियांनी एक झूंपडीमां ता.१४-४-१९३०थी ता.४-५-१९३० सुधी निवास कर्यो हतो. दांडीमां छठ्ठी एप्रिले शरू करेली निमक कानून भंगनी लडतने तेमणे अहींथी वेग आपी देश व्यापी बनावी हती. अहींथीज तेमणे धरासणाना मीठाना अगरो तरफ कूच करवानो पोतानो संकल्प ब्रिटिश वाईसरॉयने पत्र लखीने जणाव्यो हतो.
ता.४थी मे १९३०नी रातना बार वाग्या पछी आ स्थळेथी ब्रिटिश सरकारे तेमनी धरपकड करी हती.
Gāndhījīnī jhūmpḍī-karāḍī
Jag prasiddh dāṇḍī kūc pachī gāndhījīe ahī̃ āmbānā vrukṣ nīce khajūrī nā̃ chaṭiyānnī ek jhūmpḍīmā̃ tā.14-4-1930 thī tā.4-5-1930 sudhī nivās karyo hato. Dāṇḍīmā̃ chaṭhṭhī eprile śarū karelī nimak kānūn (mīṭhānā satyāgraha) bhaṅgnī laḍatne temṇe ahīnthī veg āpī deś vyāpī banāvī hatī. Ahīnthī ja temṇe dharāsṇānā mīṭhānā agro taraph kūc karvāno potāno saṅkalp briṭiś vāīsarôyane patra lakhīne jaṇāvyo hato.
Tā.4thī me 1930nī rātnā bār vāgyā pachī ā sthaḷethī briṭiś sarkāre temnī dharapkaḍ karī hatī.
[ɡɑndʱid͡ʒini d͡ʒʱũpɽi-kəɾɑɽi] [d͡ʒəɡ pɾəsɪddʱ ɖɑɳɖi kut͡ʃ pət͡ʃʰi ɡɑndʱid͡ʒie ə̤ȷ̃ ɑmbɑnɑ ʋɾʊkʃ nit͡ʃe kʰəd͡ʒuɾnɑ̃ t͡ʃʰəʈijɑ̃ni ek d͡ʒʱũpɽimɑ̃ tɑ _________tʰi tɑ|| _______ sudʱi niʋɑs kəɾjoto|| ɖɑɳɖimɑ̃ t͡ʃʰəʈʰʈʰi epɾile ʃəɾu kəɾeli nimək kɑnun bʱəŋɡni ləɽətne tɛmɳe ə̤ȷ̃tʰi ʋeɡ ɑpi deʃ ʋjɑpi bənɑʋiti|| ə̤ȷ̃tʰid͡ʒ tɛmɳe dʱəɾɑsəɽ̃ɑnɑ miʈʰɑnɑ əɡəɾo təɾəf kut͡ʃ kəɾʋɑno potɑno səŋkəlp bɾiʈiʃ ʋɑjsəɾɔjne pətɾə ləkʰine d͡ʒəɽ̃ɑʋjoto] [tɑ| __tʰi me ____ni ɾɑtnɑ bɑɾ ʋɑɡjɑ pət͡ʃʰi ɑ stʰəɭetʰi bɾiʈiʃ səɾkɑɾe tɛmni dʱəɾpəkəɽ kəɾiti]
Rujukan
dandani- ↑ Scheduled Languages in descending order of speaker's strength – 2011 Registrar General and Census Commissioner of India
- ↑ Mikael Parkvall, "Världens 100 största språk 2007" (The World's 100 Largest Languages in 2007), in Nationalencyklopedin. Asterisks mark the 2010 estimates for the top dozen languages.